Gümüşhane İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Torul Uğurtaş Köyü Emir Mahallesi "İstavri Kilisesi"


Yapı, dikdörtgen bir alan üzerine, 12,60 m x 6,70 m ölçülerinde, kapalı Yunan 
haçı plan şemasında inşa edilmiştir. Kapı, pencere, cephe bitimleri, taşıyıcılar ve kemerler düzgün yontma taş malzemeden, beden duvarları ise moloz taştan örülmüştür. Taşınmazın doğu cephesinde dışa taşıntılı yapılan yarım daire şeklindeki, apsis ve apsisin iki yanında yine yarım daire şeklinde yapılan birer pastaphorion hücreleri vardır. İç mekânın aydınlatılması apsislerin eksenlerinde yer alan adet mazgal pencereler, cephelere açılan yuvarlak alınlıklı dikdörtgen pencereler ve kubbe kasnağındaki mazgal pencerelerle sağlanmıştır. Kiliseye giriş, batı cephenin eksenindendir. Dikdörtgen formlu giriş kapısının blok taştan yapılan lentosunun üzerinde sivri kemeri alınlığı vardır. Alınlığın üst kısmında haç motif işlidir. Kapı sövesini yanlarda yarı suvara gömülü birer başlıklı sütun, üstte yine yarı duvara gömülü yuvarlak kemer sınırlar. Kapı nişinin üzerinde boyalı bezeme izleri vardır. Tek kanatlı giriş kapısı ahşap olup orijinaldir. Kaynaklarda, kilisenin kibarion şeklinde girişinin olduğu ancak günümüze kadar gelemediği bildirilmiştir. İç mekân; iki paye, dört sütunla üç nefe ayrılmıştır. Orta nef yan neflerden geniş ve yüksek tutulmuştur. Orta apsisten pastaforion odalarına açılan yuvarlak kemerli açıklıklar vardır. Apsislerin yan duvarlarında küçüklü büyüklü nişler yer alır. Üst örtüyü taşıyan sütunlar yekpare taş olup birbirlerine demir kasnaklarla ve birbirlerine demir gergilerle bağlanmıştır. Üst örtünün büyük bir bölümü yıkık olup orta mekânın üzeri yüksek çokgen kasnaklı kubbe ile örtülüdür. Diğer bölümlerin üst örtüsü beşik tonozludur. Sıvaları dökülmüştür. Kalem işi süslemelerinin çok az bir bölümü sağlamdır.